دی اتانول آمین

دی اتانول آمین (Diethanolamine) یا DEA یک ترکیب آلی با فرمول شیمیایی C4H11NO2 و دانسیته ۱.۰۹۷ g/ml است. در دمای اتاق به شکل جامد سفید رنگ است، اما دارای تمایل شدید به جذب آب است از این رو به صورت مایع بی رنگ و چسبناک مشاهده می شود. دی‌ اتانول‌ آمین از واکنش آمونیاک با اکسید اتیلن تولید می‌شود. این فرآیند، تنها فرآیند تولید این ماده در مقیاس صنعتی است. در این فرآیند واکنش‌ها در فاز مایع و در حضور آب انجام شده و بسیار گرمازا می‌باشند.عمده کاربرد DEA به عنوان سورفکتانت و بازدارنده ی خوردگی است.دی اتانول آمین به صورت مایع بی رنگ روغنی یا کریستال های سفید جامد ظاهر می شود. بوی خفیف ماهی فاسد یا آمونیاک دارد و متراکم تر از آب است.

دی اتانول آمین عضوی از کلاس اتانول آمین ها است که اتانول آمین دارای یک جایگزین N-هیدروکسی اتیل است و به عنوان یک متابولیت بیگانه انسانی نقش دارد.

دی اتانول آمین در تعدادی از محصولات مصرفی مانند شامپوها، لوازم آرایشی و بهداشتی و دارویی استفاده می شود. اطلاعات محدودی در مورد اثرات سلامتی دی اتانول آمین در دسترس است. قرار گرفتن در معرض استنشاق حاد (کوتاه مدت) با دی اتانول آمین در انسان ممکن است منجر به تحریک بینی و گلو شود و تماس پوستی ممکن است باعث تحریک پوست شود. هیچ اطلاعاتی در مورد اثرات مزمن (دراز مدت)، تولید مثلی، رشدی یا سرطان زایی دی اتانول آمین در انسان در دسترس نیست. مطالعات حیوانی اثراتی را بر روی کبد، کلیه، خون و سیستم عصبی مرکزی (CNS) از مواجهه مزمن خوراکی با دی اتانول امین گزارش کرده است. برنامه ملی سم شناسی (NTP) افزایش بروز تومورهای کبد و کلیه را در موش ها به دلیل قرار گرفتن در معرض پوست با دی اتانول آمین گزارش کرد.

دی اتانول آمین در روغن های برش، صابون ها، شامپوها، پاک کننده ها، پولیش ها، لوازم آرایشی و دارویی استفاده می شود. همچنین به عنوان واسطه در صنایع شیمیایی لاستیک، به عنوان مرطوب کننده و نرم کننده و به عنوان امولسیفایر و عامل پخش کننده در مواد شیمیایی مختلف کشاورزی استفاده می شود.

خواص فیزیکی و شیمیایی دی اتانول آمین (Diethanolamine – DEA)

دی اتانول آمین (DEA) یک ترکیب آلی با فرمول C₄H₁₁NO₂ است که به عنوان یک آمین الکلی شناخته می‌شود. این ماده در صنایع مختلف مانند تولید شوینده‌ها، مواد آرایشی، کشاورزی و صنایع نفت و گاز کاربرد دارد.

خواص فیزیکی:

خواص شیمیایی:

1. ماهیت آمفوتریک:
   • DEA هم به عنوان یک باز (آمین) و هم به عنوان الکل (هیدروکسیل) عمل می‌کند.
2. واکنش با اسیدها:
   • با اسیدهای معدنی مانند HCl و H₂SO₄ واکنش داده و نمک‌های دی اتانول آمونیوم تولید می‌کند.
3. تشکیل صابون و امولسیفایر:
   • در واکنش با اسیدهای چرب، اتانول آمیدها تولید کرده که در شوینده‌ها و شامپوها کاربرد دارد.
4. قابلیت جذب CO₂:
   • می‌تواند دی‌اکسید کربن را جذب کرده و به عنوان عامل حذف CO₂ در پالایشگاه‌ها و نیروگاه‌ها استفاده شود.
5. واکنش با اپوکسیدها:
   • با ترکیبات اپوکسی واکنش داده و مواد شیمیایی خاصی برای صنایع تولید می‌کند.
   • کاربردهای DEA بر اساس خواص فیزیکی و شیمیایی:✅ در شوینده‌ها و آرایشی: به دلیل خاصیت امولسیون‌کنندگی و تولید کف
     ✅ در کشاورزی: به عنوان ماده اولیه برای تولید علف‌کش‌ها مانند “گلیفوسات”
     ✅ در صنایع نفت و گاز: برای حذف دی‌اکسید کربن و سولفید هیدروژن از گازها
     ✅ در تولید مواد شیمیایی: در تولید سورفکتانت‌ها و امولسیفایرها

کاربرد های دی اتانول امین

• تولید سموم کشاورزی
• صنایع آرایشی، بهداشتی و شوینده
• صنعت نساجی
• تصفیه گاز
• سیالات صنعتی
• لاستیک سازی

از جمله مصارف دی اتانول آمین در صنعت تولید لوازم آرایشی و بهداشتی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. تولید انواع پاک کننده ها
2. ساخت انواع شامپو و صابون های مایع و جامد
3. تولید جلا دهنده ها
4. ساخت و تولید لوازم آرایشی
5. تولید کرم های مرطوب کننده و لوسیون ها
6. تولید انواع کرم های ضد آفتاب

جمع بندی:

این ترکیب یا همان DEA یک ترکیب آلی با فرمول شیمیایی C4H11NO2 است که به دلیل توانایی بالا در جذب آب، به صورت مایع بی رنگ و چسبناک در دمای اتاق وجود دارد. این ماده به طور گسترده به عنوان امولسیفایر و بازدارنده ی خوردگی مورد استفاده قرار می گیرد. همچنین در صنایع کشاورزی و دارویی به عنوان یک واسطه ی شیمیایی کاربرد دارد. ترکیبی سمی، خطرناک و مضر است و باید پیش از کار با آن نکات ایمنی را مطالعه و رعایت کنید.

اندازه و روند رشد بازار جهانی دی اتانول آمین

بر اساس گزارش‌های اخیر، بازار دی اتانول آمین در سال‌های آینده رشد پایداری خواهد داشت. افزایش استفاده از این ترکیب در فرمولاسیون شوینده‌ها و لوازم آرایشی، یکی از عوامل کلیدی در رشد این بازار است. همچنین، نیاز صنایع نفت و گاز به حذف دی‌اکسید کربن و سولفید هیدروژن، موجب افزایش تقاضا برای DEA شده است.

✅ پیش‌بینی رشد بازار: نرخ رشد سالانه مرکب (CAGR) برای دی اتانول آمین در بازه زمانی ۲۰۲۴ تا ۲۰۳۰ حدود ۴ تا ۶ درصد تخمین زده می‌شود.

عوامل تأثیرگذار بر بازار دی اتانول آمین

1. افزایش تقاضا در صنعت شوینده‌ها و آرایشی-بهداشتی

• استفاده گسترده DEA در تولید شامپوها، صابون‌ها و کرم‌های مرطوب‌کننده
• افزایش آگاهی مصرف‌کنندگان نسبت به بهداشت و مراقبت‌های شخصی

2. کاربردهای صنعتی گسترده

• حذف آلاینده‌های گازی در پالایشگاه‌ها و نیروگاه‌ها
• استفاده در تولید سورفکتانت‌ها و امولسیفایرها

3. نوسانات قیمت مواد اولیه

• قیمت اتیلن اکساید و آمونیاک که مواد اولیه تولید DEA هستند، بر قیمت این محصول تأثیر مستقیم دارد.
• تغییرات در قیمت نفت خام، موجب نوسانات قیمت مواد پتروشیمیایی مانند دی اتانول آمین می‌شود.

4. قوانین زیست‌محیطی و محدودیت‌ها

• برخی کشورها به دلیل نگرانی‌های زیست‌محیطی، استفاده از DEA در محصولات آرایشی را محدود کرده‌اند.
• تولیدکنندگان در حال توسعه جایگزین‌های زیست‌سازگار مانند مونو اتانول آمین (MEA) و تری اتانول آمین (TEA) هستند.

بازار منطقه‌ای دی اتانول آمین

🔹 آمریکای شمالی: ایالات متحده یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان DEA است، به‌ویژه در صنایع نفت و شوینده‌ها.
🔹 اروپا: به دلیل قوانین سخت‌گیرانه زیست‌محیطی، میزان مصرف DEA در محصولات آرایشی کاهش یافته اما در سایر صنایع رشد دارد.
🔹 آسیا-اقیانوسیه: چین و هند به عنوان قطب‌های اصلی تولید و مصرف، بیشترین سهم از بازار جهانی را دارند.

فرصت‌های سرمایه‌گذاری و آینده بازار DEA

✔ سرمایه‌گذاری در تولید مواد شوینده بر پایه دی اتانول آمین
✔ توسعه فناوری‌های زیست‌سازگار برای کاهش اثرات زیست‌محیطی
✔ ایجاد ظرفیت‌های تولید جدید در مناطق در حال توسعه مانند خاورمیانه و آفریقا

بسته بندی:

دی اتانول امین در بشکه های ۲۲۰ و ۲۳۰ کیلوگرمی در مجموعه مهر شیمی موجود می باشد.